PO aardrijkskunde

Natuur en techniek PO

Geschiedenis PO

Sport PO

Engels PO

Taal en spelling po

Kunst PO

Mens en maatschappij PO

Rekenen PO

Jeugdjournaal vrijdag 17 mei

Het NOS Jeugdjournaal is een nieuwsprogramma van de NOS met het laatste nieuws voor kinderen van 9 t/m 12 jaar. Er is dagelijks een ochtenduitzending.

Jeugdjournaal

Het laatste nieuws van NOS Jeugdjournaal

Het Jeugdjournaal in de ochtend met een nieuwe app voor de politie, de minister-president en Minecraft is jarig. De game bestaat 15 jaar!

Nieuws over de politie, de minister-president en Minecraft

Jeugdjournaal maandag 30 oktober

Schooltv geeft achtergronden bij het nieuws van de afgelopen week. Bij elke vraag vind je een korte video met achtergrondinformatie bij een onderwerp uit het nieuws. Let goed op, want het juiste antwoord zit in de video. 

Deze week in het nieuws: het regeerakkoord, orka's in Spanje, een scheidsrechter, kinderboeken en een vooruitblik op Pinksteren.

Test je kennis!

Quiz bij het nieuws - week 20

Lukt ie? Jurre, ik probeeer me te concentreren. Maar kan jij überhaupt poepen als ik hier sta? Ja. Nee, ik denk het niet. Moet ik weg? Nee, dat ook weer niet. Dan voel ik me eenzaam. Oké, oké. Wacht, wacht, ff niks zeggen. (Poepgeluiden). Is het gelukt? Poep. Oké, dus stap één hebben we. We hebben onze poep. Ja, maar hoe gaan we hier een pizza mee bakken en bezorgen? Hadden we maar een toegepaste onderzoeker gespecialiseerd in restenergie. Hey hey! Daar kan ik wel bij helpen, maar daarvoor moet je wel naar ons lab. Ga je mee? Oei, oh wat een lucht joh. Tiemen Nanninga doet onderzoek naar het recyclen van reststromen zoals tuinafval, plas en natuurlijk poep van dieren en mensen. Hier kunnen we onze eigen drollen omzetten in een echte poep brandstof om te kijken of we met onze eigen keutels een pizza kunnen bakken en bezorgen. Onderzoeker Tiemen, hoe kan het dat we van onze eigen poep brandstof kunnen maken? Er zijn de bacteriën die leven op het materiaal dat nog in poep zit. En als wij eten, dan gebruiken dat voedsel om te leven, we verteren dat, maar nog niet alles. In die bacterie kunnen we van wat over is biogas maken. Dus de bacteriën die leveren gas. Daar zit heel veel energie. Dus niet per se in onze poep, maar in wat de bacteriën met onze poep kunnen. En die bacterie maken dan gas? Ja, kijk, hier hebben we...Is dit mensenkak? Nee, dit is van koeien, want deze fles staat nu onder druk. Dus die beestjes zoals we ze noemen, hebben biogas gemaakt van mest. En als je daar dan deze naald insteekt, wat spuit je er nou in? Niks. Kijk, dan zie je zo meteen heel langzaam als het goed is, dat het nu gaat gassen. De druk hier in de biogas gaat naar achteren. Ja, en die duwt de spuit naar achter. Hier zit echt gas in. Als dit allemaal nou zo fantastisch is, dan is dit toch ook een heel cool duurzaam gas? Waarom is dit er niet? Waarom rijden niet alle auto's op poep? Dat is omdat we eigenlijk veel meer biogas nodig hebben om een auto te laten rijden dan dat jij en ik produceren per dag. Maar we zijn niet alleen. We zijn met 8 miljard mensen. Dat klopt. We zijn met heel veel mensen, alleen is dat nog steeds niet genoeg om al die auto's altijd op te laten rijden. Hoeveel biogas zit er dan in een menselijke drol? Gemiddeld 10 tot 15 liter. Wow, dat is heel veel toch? Nou, ik heb eigenlijk geen idee. Wat is dat dan? Het is ongeveer vijftien liter. Wat kan je ermee warmhouden? Je zou daar bijvoorbeeld een brommer op kunnen laten rijden of een pizza mee bakken. Oké, dan komt denk ik nu dus het onderdeel met onze poep. Ja, is dat zo? Durven jullie dat? Wij vinden het heel genant. Ja, dat is echt heel genant. Maar we gaan even afspreken met de kijkers. Ik wil niet dat jullie mijn poep zien. Nee, dat jullie dat snappen. Nee, jullie hoeven niet mijn poep te zien. Iets te intiem. Hier zit mijn drol in. Ik heb het in een ijsbakje gedaan. Iel waarom heb je dat gedaan? Sahil! Oke vertel, wat gaan we doen? Wat we gaan doen: we gaan in de zuurkast werken. Dit is een kast daar wordt al die lucht ingezogen, dus je zal niks ruiken. Daar ga je je poep in een fles scheppen. Gadver, een lepel ook. Oké. Nee een vork, mag je lekker prakken. Oke 3,2,1. Ja jezus, sorry. Toe nou, jij had ook beloofd om hem open te doen. Er zitten ook vezels in bij jou. Jij hebt een hele kleige. Bij jou is het echt pindakaas. Nou ja, het is toch helemaal notig enzo zie ik? Oké, dus nu gaan we de poep in een fles scheppen. Hoeveel heb je nodig voor onderzoek Tiemen? We willen natuurlijk zoveel mogelijk biogas, dus dan moet eigenlijk je hele drol erin. Oké, let's go. Hele drol erin? Heel goed. Moet je er nou zo dicht bovenop? Ga eens iets naar achter. Ik vind het heel intiem. Beetje privacy. Ja, beetje privacy. Ik ruik dus niks. Ik ruik dus helemaal niks. Oke, alles zit erin. Wat we nu gaan doen is dit er bij in doen. Dus Inoculum, zo heet dat. Eigenlijk is het een heel duur woord voor bacteriën en nu krijgen jullie allebei een bekerglas. Dat giet je erbij in. Dus dit zijn de bacteriën, dit zijn de bacteriën. Deze gaan op onze poep nu? Deze gaan we met jullie poep mengen inderdaad en die gaan van jullie poep biogas maken. Die bacteriën, die hebben dan ook nog wat andere nutriënten nodig om te zorgen. Eigenlijk willen we dat ze helemaal hun best gaan doen. Dat noemen we met een duur woord medium. Oké, draai de dop erop, dan gaat ie de kast in. Dan doen we de deur dicht en daar gaan ze. Ik zou zo bang zijn om in dit laboratorium te lunchen. Je moet wel uitkijken dat je deze labels niet verwart met die van de kantine en dat je dan straks ja denkt van goh, lekker. Nou, hier is biogas jongens, kijk wat, hoeveel zit hier nu dus in? Dit is vijf liter. Oké, we hebben goed ons werk gedaan, dus we hebben vier van deze, hebben we uit twee drollen gehaald. Beetje een ballon ofzo. We gaan overgooien met onze drol. Nee, daar gaat onze drol! Oke, op naar mijn oma. Nee, grapje.

Knagende vragen: kan je op je eigen poep een pizza bakken en bezorgen?

Jurre en Sahil geven antwoord op knagende vragen uit de wondere wereld van de wetenschap. Zo maken ze de vaak lastige en saaie wetenschappelijke materie begrijpelijk.

Proefkonijnen

Proefkonijnen op Zapp

Jurre en Sahil gaan een pizza proberen te bakken van hun eigen poep. Tiemen Nanninga doet onderzoek naar poep recycling en legt uit hoe dat werkt.

Een scheet, ruft, windje, flatus. Het zijn allemaal woorden voor hetzelfde. Maar wat is het eigenlijk? Een scheet is eigenlijk een mengsel van gassen. Het grootste deel is lucht die we inademen. Het andere deel komt door bacteriën in onze darmen. Die verteren ons voedsel tot poep, waarbij allerlei gassen vrijkomen. Die gassen moeten eruit en dat is een scheet. Winden laten is dan ook hartstikke normaal. Iedereen doet het. Maar wist je dat sommige mensen er zelfs hun werk van maken? Dat gebeurde al in de Middeleeuwen. In Engeland gingen professionele rufters langs bij de koning om daar op commando een poepie te laten om iedereen te laten lachen. En wat dacht je van deze Fransman Joseph Puyol? Ruim honderd jaar geleden trok hij veel publiek met zijn windjesvoorstellingen. Hij werd dan ook wel de Franse schetenkoning genoemd. En de schetenkoning van nu komt uit Engeland, Paul Oldfield. Volgens hemzelf staat de langste scheet ooit dan ook op zijn naam. 59 seconden duurt ie. Zo'n lange wind kan je gerust een storm noemen.

Waarom laten we scheten?

Iedereen laat wel eens een scheet. Scheten ontstaan in je darmen. Ze kunnen behoorlijk stinken. In de Middeleeuwen kon je zelfs geld verdienen met het laten van scheten. Wie is de schetenkoning in jouw klas?

Lucht met een luchtje

Nieuw voor primair onderwijs

VO biologie

VO aardrijkskunde

VO geschiedenis

VO Nederlands

Economie VO

Mens en maatschappij VO

Engels VO

VO wiskunde

VO kunst

Hee! Stel: wij zouden met dit lijf in het verleden leven. Overleven wij? Ik denk dat we het heel erg koud zouden hebben omdat we nu niet zoveel haren hebben, je had geen truien en shirtjes. Ik zou ook niet overleven, want ik heb lenzen, dus ik kan helemaal niet jagen, want ik ben blind. Oh ja, ik heb ook lenzen. Dus jij bent gewoon wij zijn gone. Mooi dat je hem even aanraakt. Kijk wat ik kan. Toen gingen ze weer weg. Stel je voor. Ja, iemand uit de toekomst. Als die nou eens nu zou leven, hoe zou die het hebben hier? Hoe is het om nu te leven met een lijf uit de toekomst? Wat gebeurt er dan? We zijn nog steeds hier. Oké, laten we beginnen met de grote vraag...Wacht, weet je wie dit is? Ja dat wilde ik nog zeggen. Oh nice, vet! Laten we beginnen. Weten jullie dat? Jullie mogen raden: Is het Sandra? Layla? Of is het Mirthe? Het is Mirthe! Grote vraag, klein antwoord. Wat is de evolutie? Als je dit op een hele simpele manier uitlegt? Is dat eigenlijk verandering van kenmerken die erfelijk zijn over de tijd heen. Stel, we zeggen met z'n allen oh lange neus, dat ding, dat wordt super sexy. Als mannen met een prominente neus aantrekkelijker gevonden worden, dan hebben die meer kans om nakomelingen te krijgen. Dus dan zal je zien dat die erfelijke kenmerken van een grote neus ook vaker voorkomt bij die nakomelingen. Hoezo zien wij er dan uit als apen en zien wij er zo uit? We lijken wel heel erg op apen natuurlijk. En het is ook zo dat wij een gemeenschappelijke voorouder delen met apen ergens in de evolutie en vanuit die soort zijn zowel apen als mensen ontstaan. Alleen wij zijn niet direct vanuit de apen geëvolueerd. Ik heb hier dus een aantal schedels meegenomen van mensachtigen. Welke schedel is nou van de moderne mens? Deze. Ja klopt, dat is van de moderne mens, van een homo sapiens noemen we dat. Welke van deze schedels denken jullie dat het meest verwant is aan die moderne mens? En welke staat er nou het verste van af? Misschien kunnen jullie proberen om dat een beetje op volgorde te leggen. Oké, dus ons mensenhoofd hier. Ja, ik denk dan die. Echt waar? Die dan misschien bijvoorbeeld hier. Ik heb geen zin om vandaag mijn best te doen. We hadden afgesproken dat je dat niet zou zeggen. Hebben we het goed gelegd? Niet helemaal. Nee? Nee. Maar het was ook een beetje een strikvraag. Er zit inderdaad één apen schedel bij. Oh, die instinker. Ja dus dit is de aap. Ja, wij stammen helemaal niet direct af van apen, hebben alleen een gemeenschappelijke voorouder van apen gehad en dit is een chimpanseebaby'tje. Is het dan zo erg? Dit is een Neanderthaler. Alleen dat is geen voorouder. Dus dit is een andere lijn? Ja, precies. Het is een ander neefje. Dit is een voorouder van die moderne mensen, dit een diepere voorouder. En dit is eigenlijk een andere zijtak. En die hebben ook een beetje meer aapachtige kenmerken. Geëvolueerd, maar onafhankelijk eigenlijk van de apen zelf. Ik dacht altijd dat het gewoon één lijn was. Ja, ja nee. De menselijke evolutie heeft dus heel veel zijtakken. Cool dan heb ik nog een paar vragen: zullen we weer staan? Ja. Maar stel dus zeg maar Jurre zou pas over honderdduizend jaar geboren worden, hoe zou hij er dan uit hebben gezien? Nou, wat we zien in de evolutie van mensachtigen is dat we langer zijn geworden. Wacht ik, ik pak een dingetje erbij, dan kan ik het live aan gaan passen. Het zou kunnen dat onze kaken nog minder prominent worden, omdat de voorspelling is dat in de toekomst het type voedsel wat wij innemen niet meer zo hard is. Ogen worden dus ook groter als die nog belangrijker worden bij nonverbale communicatie. Er is discussie over of we het hoofdhaar verliezen vanwege veranderingen in de atmosfeer, maar dan misschien wel bijvoorbeeld prominentere wenkbrauwen krijgen. En wellicht dat dat ook wat met onze neusgaten doet, dat die groter worden. Ja, hersenpan wordt groter. Grotere herseninhoud. Dat de vingers flexibeler worden. Het is niet ondenkbaar dat in de toekomst dat we deels samen met machines gaan leven. Bijvoorbeeld dat we bepaalde implantaten hebben om communicatie nog makkelijker te laten gaan. Zou jij dat ook willen? Chip in je hoofd? Ja, als wij samen een chip hebben kunnen we... Ja dat zou cool zijn. Zonder iets te zeggen. Je moet plassen. Oh nee ik dacht aan bananenvla. Oke mevrouw, meneer, ik heb een dader gevonden op basis van signalement. Ik denk dat ik een goede reconstructie heb. Compositietekening van de dader. Was dit de man die u zocht? Kijk hoe lelijk ik ben. Ja, grote neusgaten, groot hoofd, grote ogen, sprekender. Oh ja, en een hele lange duim. Ja, nou daar kan ik een hoop dingen mee. Wat is een goede naam hiervoor? Wat dacht je van homo futures? Homo futures. Wij moeten even homo futures gaan worden. Ja, dat is mooi. Beter.

Hoe is het om nu te leven met een lijf uit de toekomst?

Jurre en Sahil onderzoeken hoe het is om in een lijf te leven uit de toekomst. Ze krijgen uitleg over de evolutie van evolutiebioloog Mirte Bosse.

Knagende vragen: hoe is het om nu te leven met een lijf uit de toekomst? 

Europees parlement

Elke vijf jaar mogen we naar de stembus voor de Europese verkiezingen. Maar op wie stemmen we dan eigenlijk? Klik op de afbeelding om de quiz te starten en test je kennis!

Quiz over het Europarlement

Hoeveel weet jij over de Europese verkiezingen?

Een ‘onomatopee’ is een woord dat fonetisch het geluid dat het beschrijft nabootst of suggereert. Wat? Nou, het is eigenlijk heel makkelijk. Want als jij een keer niet op het woord ‘auto’ kan komen, dan zeg je gewoon “dat ding daar, die toet-toet”. En dat ‘toet-toet’ is dan een onomatopee, omdat een auto toet-toet doet. Het woord ‘onomatopee’ komt uit het Grieks, van de woorden ‘poieo’ en ‘onoma’, oftewel: ik maak een naam. Die ‘gemaakte namen’ kom je bijvoorbeeld tegen in woorden als ‘aargh’ en ‘hatsjie’. Uit de strips ken je natuurlijk ‘boem’, ‘klabam’ en ‘plons’. De hele dag door kom je om in onomatopeeën, tot je erbij in slaap valt: ‘zzzzzz’. Vooral in het dierenrijk stikt het van de klanknabootsingen zoals ‘blaffen’, ‘piepen’ en ‘miauwen’. En sommige vogeltjes zijn zo blij met zichzelf dat ze voortdurend hun eigen naam roepen, zoals de koekoek, de oehoe en de tjiftjaf. En natuurlijk het taalkundigste vogeltje van allemaal: de onomatopee. ‘Onomatopee!’ O nee, die bestaat niet. (kuch)

Wat is een onomatopee?

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Van het woord onomatopee heb je waarschijnlijk nog nooit gehoord. Maar als je snapt dat met ‘toet-toet’ een auto wordt bedoeld, dan begrijp je het meteen! In het Nederlands stikt het van de onomatopeeën. Vooral stripboeken staan er vol mee.

Clipphanger

Tractor in een stal in het Midden-Oosten

Waar komt ons voedsel vandaan? Waar gaat het naar toe? Welke weg legt het af van productie tot ons bord? In deze serie zie je de wereld achter het eten op ons bord, een wereld die vaak buiten ons blikveld blijft. (VPRO, Kadir van Lohuizen en Doke Romeijn).

Food for Thought in de klas

Food for Thought

In de landen van het Midden-Oosten heerst een droog woestijnklimaat. Toch groeit de bevolking gestaag door. Voor die groeiende bevolking is voedselzekerheid belangrijk. Veel landen proberen zelfvoorzienend te worden ondanks een tekort aan zoet water en gebrek aan vruchtbare landbouwgrond.  Met waterbesparende oplossingen, zoals gesloten kassystemen, veestallen met ‘airco’ en innovatieve irrigatie lukt het steeds meer voedsel lokaal te produceren.

Koeien in de woestijn

Nieuw voor voortgezet onderwijs

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Schooltv

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Header slingers

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!